Şantaj suçu, Türk Ceza Kanunu’nun “Hürriyete Karşı Suçlar” bölümünde ve 107. maddesinde düzenlenmiştir.
ŞANTAJ SUÇUNDA GÖREVLİ MAHKEME HANGİSİDİR?
Şantaj suçu asliye ceza mahkemelerinin görev alanına girmektedir.
ŞANTAJ SUÇU NEDİR? (TCK Madde 107)
Şantaj, belli bir biçimde gerçekleşen ve belli değerlere yönelen bir tehdit türüdür. Türk Ceza Kanunu’nun 107. maddesinde ifade edilen şantaj suçu, kendi içerisinde de bölümlere ayrılan iki ayrı düzenlemeden oluşmaktadır. Birinci fıkrada ifade edilen düzenlemede fail, hakkı olan veya yükümlü olduğu bir konu etrafında bu suçu işlemektedir. Fail, hakkı olan veya yükümlü olduğu bir şeyi yapacağından veya yapmayacağından bahisle, mağduru kanuna aykırı veya yükümlü olmadığı bir şeyi yapmaya veya yapmamaya zorlamakta veya haksız çıkar sağlamaya çalışmaktadır. (TCK madde 107/1)
Bir kişinin yaralandığı bir kazada, sadece kendi cep telefonu kullanılabilecek durumda olan failin, ambulansı aramak için, kazazedenin yakınından para istemesi, yükümlü olunan bir şeyi yapmak için haksız çıkar sağlamak suretiyle şantaj suçuna örnek gösterilebilir. Zira kişilerin TCK madde 98 gereği yardım ve bildirim yükümlülüğü vardır.
Bir doktorun, polis olan hastasının acil müdahale gereken hastalığını tedavi etmek için, eşini takip ederek gidip geldiği yerleri kendisine bildirmesini şart koşması, yükümlü olunan bir şeyi yapmak için, kanuna aykırı bir şey yapmaya zorlamak suretiyle şantaj suçuna örnektir.
Uyuşturucu kullandığını bildiği kiracısını, derhal evini boşaltmazsa polise ihbar edeceğini söyleyen ev sahibi, yükümlü olduğu bir şeyi yapmamak için, mağduru yükümlü olmadığı bir şeyi yapmaya zorlamak suretiyle şantaj suçunu işlemektedir. Zira kullanmak için uyuşturucu madde bulundurmak bir suçtur ve kişilerin TCK madde 278 gereği suçu bildirme yükümlülükleri vardır.
İkinci fıkradaki düzenlemede ise failin amacı kendisine veya başkasına bir yarar sağlamaktır. Fail bu doğrultuda mağduru, bir kişinin şeref ve saygınlığına zarar verecek hususları açıklamakla veya isnat etmekle tehdit etmektedir. Buradaki tehdit ifadesinin öznesinin mutlaka mağdurun kendisi olması gerekmemektedir. Mağdurun yakınlarının şeref ve saygınlığına zarar verecek hususların açıklanacağından bahisle mağdurun tehdit edilmesi de şantaj suçunu oluşturmaktadır.
Fail bir doktora karşı, “ istediğim parayı vermezsen, herkesi tacizci olduğuna ve hastalarını taciz ettiğine inandırır seni rezil ederim.” ifadesini kullandığında, yarar sağlamak amacıyla şantaj suçunu işlemiş olmaktadır.
Şantaj suçunun oluşması için şantaja konu olayın veya hareketin gerçekleşmesine gerek yoktur. Mağdur, şantaj suretiyle failin kendisinden yapmasını istediği bir şeyi yapmasa veya vermesini istediği bir parayı vermese de şantaj suçu oluşmuş olur.
Yine bilinmelidir ki şantaj suçunun mağduru bir tüzel kişilik de olabilir. Mağdurun mutlaka gerçek kişi olması gerekmez.
ŞANTAJ SUÇUNDA VERİLECEK CEZA NEDİR?
TCK madde 107’ye göre şantaj suçunun işlenmesi durumunda fail hakkında 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezasına hükmedilmektedir. Suçun her iki fıkradaki halinde de verilecek ceza aynıdır.
ŞANTAJ SUÇUNDA UZLAŞTIRMA, ŞİKAYET VE ZAMANAŞIMI DÜZENLEMELERİ NASILDIR?
UZLAŞTIRMA : Uzlaştırma, fail ile mağdurun, soruşturma veya kovuşturma aşamasında, bir uzlaştırmacının yardımından faydalanarak, hukuka uygun bir edim karşılığında veya herhangi bir edim olmaksızın anlaşmasıdır. Şantaj suçu uzlaştırma prosedürüne tabi değildir.
ŞİKAYET : Şantaj suçu şikayete tabi bir suç değildir. Şikayet olması dahi yargı makamlarının suçu haber almaları halinde re’sen soruşturma ve kovuşturma yürütmeleri gerekmektedir.
ZAMANAŞIMI : Şantaj suçunun zamanaşımı süresi ise 8 yıldır.
ŞANTAJ SUÇU İLE İLGİLİ YARGITAY KARARLARI
KENDİSİYLE GÖRÜŞMEMESİ HALİNDE İNTERNET ÜZERİNDEN GÖRÜNTÜ YAYACAĞINDAN BAHİSLE ŞANTAJ
YARGITAY 12. CEZA DAİRESİ 2018/5203 Esas 2019/11364 Karar
Arkadaşlık ilişkisini sona erdiren katılandan sanığın ayrılmak istemediği, katılanın kendisiyle buluşup görüşmemesi halinde şeref ve saygınlığına zarar verecek nitelikteki görüntülerini internet üzerinden yayımlayacağı ve yakın çevresine yayacağına yönelik şantajda bulunduğu, katılanın özel görüntülerini arkadaşına göstermesiyle eylemlerinin sübuta erdiği anlaşıldığından özel hayatın gizliliğini ihlal suçlarından dolayı mahkumiyet hükümleri kurulması gerekirken beraat, şantaj suçu yerine de tehdit suçundan mahkumiyet kararı verilmesi hatalıdır.
PARA VERMEMESİ HALİNDE ÖZEL MESAJLARIN YAYILACAĞINDAN BAHİSLE ŞANTAJ
YARGITAY 12. CEZA DAİRESİ 2015/17241 Esas 2017/4259 Karar
Katılan …’in aşamalarda özde değişmeyen ve tanık anlatımlarıyla da doğrulanan samimi beyanlarına, sanık …’nin kaçamaklı savunması ile adı geçen sanığın kullanımındaki GSM hattından katılanın kardeşi olan tanık D.’e gönderilen mesaj içeriğine, sanık … tarafından katılanın bilgisi ve rızası dışında kaydedilen konuşmalara ve dosya kapsamına göre; evli olan sanıklar S. ve N.’ın, katılan …’e, talep ettikleri miktardaki parayı vermediği takdirde, cinsel içerikli özel konuşmalarını içeren ve gizlice kaydedilen ses kaydını ifşa edecekleri tehditleriyle TCK’nın 107/2. madde ve fıkrasındaki şantaj suçunu işlediklerinin sübut bulduğu gözetilmeksizin, delillerin takdirinde yanılgıya düşülüp, dosya kapsamına uygun düşmeyen yazılı gerekçelerle sanıklar hakkında CMK’nın 223/2-e maddesi gereğince ayrı ayrı beraat hükümleri kurulması, BOZULMASINA…
KISA ZAMAN İÇERİSİNDE İKİ MESAJ İLE GERÇEKLEŞTİRİLEN ŞANTAJ SUÇU TEK SUÇ OLUŞTURUR
YARGITAY 4. CEZA DAİRESİ 2015/23985 Esas 2015/38349 Karar
Suça sürüklenen çocuğun 12/12/2013 tarihinde on üç dakika arayla gönderdiği “Bak bu son uyarım, o mesajlar duruyo, S.. beni 5 dakika konuşturmazsan veya görüştürmezsen o mesajlari gösteririm bütün sülalenize, Bafradaki F.. konuştum ilişki yaşadığımızı beraber yattığımızı S.. da biliyo, dayına heran söyleyebilir insan içine çıkamazsınız burda da bitmez Balıklıda dışarı çıkamazsınız, şimdi hemen cevap ver arıyım yarın görüşelim mi” ve “Siz istediniz yarın 19 daki dayını indircem göstercem mesajlari” biçimindeki iki mesajın bir bütün halinde tek şantaj suçunu oluşturduğu ve değişik zamanlarda bir kişiye karşı aynı suçun birden fazla işlenmesi durumunu doğuracak bir kesintinin de mevcut olmadığının anlaşılması karşısında, TCK’nın 43. maddesinin (zincirleme suç) uygulanamayacağının gözetilmemesi…
ŞANTAJ SUÇUNUN UNSURLARI
YARGITAY 2. CEZA DAİRESİ 2013/17823 Esas 2014/7136 Karar
Şantaj suçunda korunan hukuki yarar bir kimsenin kanuna aykırı veya yükümlü olmadığı bir şeyi yapmaya veya yapmamaya ya da haksız çıkar sağlamaya zorlamakla fesada uğratılan iradesidir. Şantaj para veya herhangi bir çıkar sağlama amacıyla bir kimseyi, kendisiyle ilgili lekeleyici gözden düşürücü bir haberi yayma veya açığa çıkarma tehdidiyle korkutmak olarak tanımlanabildiği gibi, “bir kişiye zarar verebilecek bir durumun açıklanması tehdidiyle para sızdırılmaya çalışılması” anlamına da gelmektedir.
Somut olayda; mağdurdan çaldığı cüzdan ile cüzdanın içindeki eşyaları iade etmek için mağdurdan para isteyen sanığın eyleminde şantaj suçunun öğelerinin oluşmadığı gözetilmeden, atılı suçtan mahkumiyetine karar verilmesi, BOZULMASINA…
Av. Arb. Onur GÜNEŞ
Detaylı bilgi ve sorularınız için iletişime geçiniz.