Menajerler, sadece iş bağlantılarını sağlayan kişiler değil; temsil ettikleri sanatçının kariyerini, haklarını ve uzun vadeli itibarını korumakla da yükümlü olan sektörün en önemli unsurlarındandır. Bu noktada bir menajerin, oyuncu, senarist ya da yönetmen adına imzalanacak sözleşmeleri yalnızca maddi getirisi açısından değil, hukuki riskleri, sanatçının itibarı ve sektörel teamüller bakımından da değerlendirmesi gerekir.
İşte menajerlerin sözleşmelerde dikkat etmesi gereken başlıca unsurlar:
1. Hak ve Yükümlülük Dengesi
Bir sözleşmede yalnızca ücret ve süreye odaklanmak, sanatçının ilerleyen dönemde hak kaybına uğramasına neden olabilir. Menajerin şu başlıkları detaylı biçimde incelemesi gerekir:
+ Teslim yükümlülükleri: Projenin teslim tarihi, biçimi, teknik koşulları.
+ Yükümlülüklerin sınırı: Sanatçının proje dışındaki zamanını kısıtlayan hükümler var mı?
+ Prova, tanıtım, promosyon gibi ek işler: Ücrete dahil mi, ayrıca mı ücretlendirilir?
Menajer, bu tür yükümlülükleri dengeli, açık ve tartışmaya yer bırakmayacak şekilde formüle ettirmelidir.
2. Fesih, Ceza ve Uyuşmazlık Maddeleri
Bazı sözleşmelerde, yapımcı ya da yayıncı lehine tek taraflı fesih hakkı tanınabilirken; sanatçının sözleşmeyi feshetmesi durumunda ciddi cezai şartlar öngörülebilir. Menajer, bu tür dengesizlikleri fark edip müzakereye taşıyabilmeli, dengeli bir sözleşme için gereken tüm girişimleri yerine getirmelidir.
Ayrıca taraflar arasında çıkabilecek uyuşmazlıkların hangi yollarla çözüleceği de önemli bir başlıktır. Tahkim mi öngörülüyor? Arabuluculuk şart mı? Çalışmanın yapılacağı yer dışında bir yetki mahkemesi mi belirlenmiş? Tüm bunlar menajerin önceden değerlendirmesi gereken maddelerdir.
3. Telif ve Yayın Hakları
+ Senaristler ve yönetmenler açısından, sözleşmelerdeki eser sahibi hakları hayati öneme sahiptir. Menajerin aşağıdaki soruları değerlendirmesi gerekir
+ Sanatçının projede esere katkısı “eser sahibi” statüsünde mi değerlendiriliyor?
+ Telif hakları devri açık mı, sınırlı mı? Hangi haklar hangi süreler ile devrediliyor?
+ Yayın mecraları, tekrar satışları ve yurt dışı satışlar sözleşmede belirlenmiş ve sanatçı adına bu hususlarda gerekli pazarlık yapılmış mı?
Bu konular özellikle dijital platform projelerinde sıkça ihmal edilmekte; menajerin bu alanda bilgili olması, sanatçının uzun vadeli gelir ve haklarını doğrudan etkilemektedir.
4. İtibar ve Manevi Haklara İlişkin Koruma
Menajer, yalnızca finansal değil, temsil ettiği kişinin mesleki itibarını da gözetmekle yükümlüdür. Bu kapsamda:
+ Sanatçının adı ve görselinin kullanım şekli ve alanı (tanıtım, afiş, röportaj vs.) en ince detayına kadar sözleşmeye eklenmelidir.
+ Sanatçının adının jenerikte yer alma şekli (konum, büyüklük, sıra vs.) belirlenmelidir.
+ İçerikte yapılacak değişikliklerde sanatçıdan onay alınması, bilgi verilmesi gibi başlıklara dikkat edilmelidir.
Bu gibi maddeler, sanatçının mesleki kimliğini korumaya yöneliktir ve sözleşmede yer alması gerekir.
5. Ödeme Planı ve Vergisel Konular
Menajerler genellikle sanatçı adına ücret pazarlığı yürütür; ancak ödeme planı, şekli, takvimi de en az tutar kadar önemlidir:
+ Ödeme tek seferde mi, taksitli mi? En geç ödeme tarihi nedir?
+ Ödeme koşulları neler? SMM tebliği koşulu ve şekil şartı var mı? Süreler nasıl hesaplanacak?
+ Sözleşmeye aykırılıklarda cezai şart ya da faiz var mı?
Ayrıca fatura kesme yükümlülüğü, stopaj, KDV gibi vergisel yükümlülükler de menajerin göz önünde bulundurması gereken unsurlardandır.
Opus Legal Olarak Ne Yapıyoruz?
Menajerlerin sözleşme süreçlerinde yalnızca temsilci değil, aynı zamanda bir ön denetleyici olarak sorumluluk alması gerektiğine inanıyoruz. Opus Legal olarak, menajerlik şirketlerine ve temsil ettikleri sanatçılara, sözleşme incelenmesi, revizyon önerileri, müzakere desteği ve hukuki risk analizi konularında uzmanlık sunuyoruz. Yukarıda temel şeklini verdiğimiz sözleşme inceleme faaliyetinin, sözleşmenin kelime kelime değerlendirilerek tartışmaya yer bırakmayacak bir biçimde hazırlanmasını sağlıyoruz.
Detaylı bilgi ve sorularınız için iletişime geçiniz.
