Göçmen kaçakçılığı suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 79. maddesinde düzenlenmiş olup, asliye ceza mahkemelerinin görev alanına giren bir suçtur.

TCK Madde 79’a göre, hukuka aykırı yollardan, bir yabancıyı ülkeye sokan ve ülkede kalmasını sağlayan veya bir Türk vatandaşı veya yabancının yurt dışına çıkmasına imkan sağlayan kişi bu suçun faili olacaktır. Göçmen kaçakçılığı suçu kasten işlenebilecek bi suç olup suçun işlenmesinde failin kastı, doğrudan veya dolaylı olarak maddi menfaat elde etmektir.

GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇUNUN CEZASI NEDİR?

Göçmen kaçakçılığı suçunun temel şekli olan TCK Madde 79/1-a-b fıkralarında fail hakkında öngörülen ceza 3 yıldan 8 yıla kadar hapis ve bin günden onbin güne kadar adli para cezasıdır. Suçun teşebbüs aşamasında kalması halinde de verilecek ceza aynı olacaktır.

Suçun, mağdurların hayatı bakımından bir tehlike oluşturması ve/veya mağdurların onur kırıcı bir muameleye maruz kılınarak işlenmesi halinde verilecek ceza yarısından üçte ikisine kadar arttırılacaktır.

Suçun, birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi halinde verilecek ceza yarısına kadar, bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde ise yarısından bir katına kadar arttırılacaktır.

Suçun bir tüzel kişi faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde ise ilgili tüzel kişiye, tüzel kişilere özgü güvenlik tedbirleri uygulanacaktır.

GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇUNDA UZLAŞTIRMA, ŞİKAYET SÜRESİ VE ZAMANAŞIMI DÜZENLEMELERİ NASILDIR?

Göçmen kaçakçılığı suçu uzlaştırmaya tabi bir suç değildir.

Göçmen kaçakçılığı suçu şikâyete tabi bir suç değildir. Yargı makamlarının suçu haber almaları halinde re’sen soruşturma ve kovuşturma yürütmeleri gerekmektedir. Mağdurun şikayetten vazgeçmesi durumu kamu davasının açılmasına, açılmış bir davanın da devam etmesine engel değildir. Bununla birlikte göçmen kaçakçılığı suçunun olağan dava zamanaşımı süresi 15 yıl olduğundan bu süre zarfında şikayet yapılmadığı takdirde fail hakkında soruşturma yapılmaz. 15 yıllık süre failin ve fiilin öğrenildiği tarihte başlamaktadır.

GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇUNUN NİTELİKLİ HALLERİ NELERDİR?

TCK Madde 79’da ifade edilen göçmen kaçakçılığı suçunun nitelikli halleri bulunmaktadır. Bu nitelikli haller maddenin 2 ve 3. fıkralarında açıklanmıştır. Buna göre suçun, mağdurların hayatı bakımından bir tehlike oluşturması ve/veya mağdurların onur kırıcı bir muameleye maruz bırakılarak işlenmesi halinde verilecek ceza yarısından üçte ikisine kadar arttırılacaktır.

Yine suçun birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi veya örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenmesi de nitelikli hal olarak kabul edilmiş; buna göre suçun birden fazla kişi tarafından işlenmesi halinde verilecek cezanın yarısına kadar arttırılacağı, örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde ise yarısından bir katına kadar arttırılacağı düzenlenmiştir.

GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇUNDA TÜZEL KİŞİLERİN DURUMU

Göçmen kaçakçılığı suçunun bir tüzel kişi (vakıf, dernek, şirket vs.) faaliyeti çerçevesinde işlenmesi durumunda, ilgili tüzel kişi hakkında tüzel kişilere mahsus güvenlik tedbirleri uygulanacaktır. Tüzel kişiler hakkında uygulanacak güvenlik tedbirleri, Türk Ceza Kanunu’nun 60. maddesinde, tüzel kişiye verilen iznin iptali ve müsadere olarak düzenlenmiştir.

GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI İLE İNSAN TİCARETİ SUÇLARI ARASINDAKİ FARK NEDİR?

Göçmen kaçakçılığı suçunda failin temel saiki doğrudan veya dolaylı olarak maddi menfaat elde etmektir. İnsan ticareti suçunda ise fail, maddi menfaat olsun veya olmasın suçun mağdurunu zorla çalıştırmayı, hizmet ettirmeyi, fuhuş yaptırmayı, esarete tabi kılmayı veya vücut organlarının verilmesini sağlamayı amaçlamaktadır.

Göçmen kaçakçılığında mağdurun fiile rızası vardır. İnsan ticareti suçunda ise rızanın varlığı hukuki sonuç doğurmaz. Zira fail, ya mağdurun rızasını sakatlamaya yönelik eylemde bulunmakta ya da rızası olmadığı halde cebir, tehdit, baskı, şiddet, nüfuz kullanma gibi yöntemlerle suçu işlemektedir.

GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇU İLE İLGİLİ YARGITAY KARARLARI

ÜLKEDE KALMALARINI SAĞLAMA YOLUYLA  GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI

YARGITAY 18. CEZA DAİRESİ 2017/7276 Esas 2018/7112 Karar

Suç tarihi itibariyle ülkede yasal olarak bulunmaları mümkün olmayan Suriyeli göçmenlerin, sanık tarafından herhangi bir yetkili makama bildirimde bulunulmaksızın, uzunca bir süre çalıştırmaları ve barındırılmaları suretiyle atılı göçmen kaçakçılığı suçunun gerçekleştiği, suç tarihinden sonra Suriyeli göçmenler hakkında yapılan bir takım yasal düzenlemeler uyarınca, bu göçmenlere geçici koruma statüsü tanınmasının, geriye dönük olarak sanığın eylemini suç olmaktan çıkarmayacağı anlaşılmakla, yerel mahkemenin, “sanığın, Suriyeli göçmenleri yanında çalıştırması şeklindeki eylemiyle maddi menfaat elde etmek maksadıyla yasal olmayan yollardan ülkeye giren Suriyeli göçmenlerin yasal olmayan yollardan ülkede kalmalarına imkan sağladığı ve bu şekilde üzerine yüklenen suçu işlediği sabit görülerek” şeklindeki gerekçeyle verdiği karar yerinde görülmüştür.

YETERSİZ GEREKÇE İLE GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇUNDAN CEZA VERİLMESİ

YARGITAY 18. CEZA DAİRESİ 2018/7109 Esas 2019/8249 Karar

Sanığın aşamalardaki diğer sanıkları tanımadığına ve kimliğini kaybettiğine yönelik savunmaları, sanığın diğer sanık ile yaptığı belirtilen telefon görüşmesine dair tape kaydında sanığın huduttan Van’a kaça getirdiğini sorduğunda ilgilinin fiyat söylediğinin anlaşılması karşısında, anılan görüşmeye ilişkin sanıkların beyanları alınıp, mümkün olması halinde sanığın olay tarihinde bulunduğu baz istasyonları tespit edilerek, sanığın göçmen nakline ilişkin yapılan pazarlık sonrasında atılı suça iştirak edip etmediği tartışılıp, sonucuna göre hukuki durumun tayini gerekir.

Sanığın atılı suçu işlemediğine yönelik savunmaları karşısında; dosya içerisindeki tape kayıtları irdelenerek sanığın suçun işlenmesine katılıp katılmadığı gerekçede tartışılıp, ne şekilde göçmen kaçakçılığı suçunu işlediği Yargıtay denetimine olanak verecek şekilde açıklanmadan, yetersiz gerekçe ile sanığın mahkumiyetine karar verilmesi hatalıdır. Açıklanan nedenlerle kararın bozulması gerekir.

GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇUNDA MÜŞTEREK FAİLLİK

YARGITAY CEZA GENEL KURULU 2016/18-1174 Esas 2019/378 Karar Sanığın, yasa dışı yollarla ülkeye sokulan göçmenlerin ülke içinde bir yerden başka bir yere nakledilmeleri hususunda inceleme dışı sanıklardan … ile irtibat halinde olması ve suçun işlenişi sürecinde üstlendiği rol gereği göçmenlerin yol güzergahında önceden belirlenen noktalardan alınmasının teminine yönelik olarak kendi aralarındaki iş bölümü çerçevesinde koordineli bir şekilde hareket ederek göçmenlerin ülkede kalmalarına imkân sağlaması ve bu suretle inceleme dışı sanıklar ile birlikte, eylem üzerinde ortak hâkimiyet kurulmak suretiyle göçmen kaçakçılığı suçunun işlenişine katkıda bulunması karşısında atılı suça TCK’nın 37. maddesi anlamında müşterek fail olarak iştirak ettiğinin kabulü gerekmektedir.

Av. Arb. Onur GÜNEŞ

Detaylı bilgi ve sorularınız için iletişime geçiniz.